აცტეკების ხელოვნება
დაახლოებით მეთორმეტე საუკუნის ბოლოს, ამერიკის ჩრდილოეთის უდაბნოდან წამოსულმა მომთაბარე მილიტარისტულმა ტომმა, აცტეკებმა მიაღწია თანამედროვე მექსიკის ტერიტორიას და 1345 წელს დაარსეს დედაქალი ტენოჩტიტლანი. მეთექვსმეტე საუკუნის დასასწყისში ის იყო ერთ-ერთი უდიდესი ქალაქი მსოფლიოში სანამ ესპანელმა დამპყრობლებმა არ გაანადგურეს.
ჩიკომოზტოკი – (სიტყვასიტყვით ნიშნავს 7 მღვიმეს) არის ნაჰუატლის ენობრივ ჯგუფში შემავალი აცტეკების და კიდევ 6 ტომის წარმოშობის მითიური ადგილი, ასოციაციურად ის შეიძლება დაბადების სიმბოლოს, საშვილოსნოს მივამსგავსოთ. სწორედ ამ “ნაყოფიერი მთიდან” დაიწყეს ამ ტომებმა ეპიკური ოდისეა, რომელიც გრძელდებოდა ძალიან დიდი ხანი ღმერთების შთაგონებული მღვდელი-მებრძოლების მითითებების შედეგად, მანამ, სანამ სასწაულებრივი მოვლენით არ დაასრულეს მოგზაურობა ტეზკოკოს ტბასთან.
სანამ დამკვიდრდებოდნენ ამ ადგილას, მათი მფარველი ღმერთი Huitzilopochtli და მისი თაყვანისმცემლები დაჟინებით ამტკიცებდნენ, რომ ეს არ იყო მათი მოგზაურობის დასასრული და რომ გზა უნდა გაეგრძელებინათ მომავალი სამშობლოსათვის. ამან გამოიწვია სასტიკი კონფლიქტი ჰუიცილოპოჩტლის მიმდევრებსა და მათ შორის, რომელსაც მეომარი ქალი, სახელად Coyolxauhqui კოიოლხაუჰკი (დახატული ზარები) ხელმძღვანელობდა, რომელიც წინააღმდეგი იყო შორეული მიწებისკენ ხეტიალის. ჰუიცილოპოჩტლის მეომრები თავს დაესხნენ შუაღამისას, მოკლეს აჯანყებულები და შესწირეს მათი ლიდერი კოიოლქსაუჰკი. ამ მომენტიდან ჰუიცილოპოჩტლის კულტი გახდა დომინანტი მექსიკის გამარჯვებულ ჯგუფს შორის, რომლებიც აგრძელებდნენ მოგზაურობას.
ეს ეპიზოდი, როგორც მოთხრობილია სხვადასხვა პირველად ტექსტებსა და სკულპტურებში, ეხება რეალურ ისტორიულ მოვლენებს, სადაც ორი პოლიტიკური ფრაქცია იბრძოდა დომინირებისთვის. დროთა განმავლობაში, ეს სოციალური კონფლიქტი გარდაიქმნა აცტეკების წმინდა, ოფიციალურ ისტორიად, სადაც ნათქვამია, რომ კოატეპეკი იყო კოსმოსური ბრძოლის მითიური ადგილი მზესა და მთვარეს შორის, რომელშიც მზის ღვთაებამ გაიმარჯვა. კოატეპეკში „გორაკ-ლაგუნა-ბრძოლის“ ეს კომბინაცია ხალხის მეხსიერებაში გარდაიქმნა დიდი აცტეკების ტაძრის რიტუალებად და რელიგიურ არქიტექტურად, რომელიც იდგა ტენოჩტიტლანის ცენტრში. აცტეკებმა ააშენეს მთელი თავისი დედაქალაქი პირამიდა-ტაძრის ირგვლივ, რომელიც სიმბოლოა გველის მთის და სადაც ახორციელებდნენ წირავდნენ მტრის მეომრებს, რომლებიც გაიგივებულნი იყვნენ პილიგრიმული დროის კოიოლხაუჰკის (მთვარის ქალღმერთის) დამარცხებულ კულტთან.
გაგრძელება იქნება…
ვეფხვია მანია 