პეტრე კროპოტკინი – თანამედროვე მეცნიერება და ანარქიზმი

წ ი ნ ა ს ი ტ ყ ვ ა ო ბ ა*

ქართველებს ფილოსოფიურ-მეცნიერული წიგნები ბევრი არა გვაქვს და ამ უკანასკნელს დროში კი მათი საჭიროება დღითიდღე მატულობს. ადამიანისათვის არაა საკმარისი, რომ ნაგლეჯ-ნაგლეჯად ყური მოჰკრას რამეს მეცნიერება-ფილოსოფიაზე. იმისათვის, რომ ადამიანს გარკვეული მსოფლმხედველობა ჰქონდეს აუცილებლად საჭიროა თავადაც იშრომოს: იკითხოს, იფიქროს; ამისათვის კი აუცილებელი საჭიროა სახელმძღვანელო წიგნები. სწორედ იმ მიზნით, რომ ხელი შევუწყოთ ჩვენში ჭეშმარიტ მსოფლმხედველობის გავრცელებას გამოვცემთ ამ პატარა წიგნს. ნურავინ იფიქრებს, რომ ეს წიგნაკი მხოლოდ მათთვის იყოს საჭირო ვისაც სურს გაეცნოს ანარქისტულ მსოფლმხეველობას. ეს წიგნაკი ძლიერ საჭირო და სასარგებლოა, ვისაც კი აინტერესებს მართალი მსოფლმხედველობის ქონა. თუმცა წიგნაკი წარმოადგენს მოკლე სისტემას ანარქიზმის მსოფლმხედველობისას, მაგრამ იგი შეიცავს ძლიერ საფუძვლიან კრიტიკას მეცნიერებისას და ფილოსოფოსებისას, როგორიცაა მაგალითად დარვინიზმი, ფილოსოფია კონტისა, კანტის, სპენსერისა და სხვ. ამ კრიტიკასთან ერთად წიგნში არის მოყვანლი ის ჭეშმარიტებანი დამატებანი, რომელსაც მიაღწია დღეს მეცნიერებამ და რომლის გარეშედაც არ იქნებოდა მართალი არც ერთი მსოფლმხედველობა.

________________
* ტექსტი წარმოადგენს 1908 წელს გამოცემული წიგნის ხელახალ თარგმანს. პ. კროპოტკინის „თანამედროვე მეცნიერება და ანარქიზმის“ სრული ვერსია რუსულად იხილეთ აქ, აქედან 1906 წელს თარგმნეს „კომუნიზმი და ანარქია“, აგრეთვე, ჩვენი ინფორმაციით, „სახელმწიფო და მისი როლი ისტორიაში“, რომელიც ჩვენი რესურსებით ვერ მოვიპოვეთ.

ს ა რ ჩ ე ვ ი

I. ანარქიის წარმოშობა

II. გონებრივი მოძრაობა XVIII საუკუნეში

III. რეაქცია XIX საუკუნის დასაწყისში

IV. პოზიტივიზმი, კონტის ფილოსოფია

V. გამოღვიძება 1866-1862 წლებში

VI. სპენსერის სინთეზური ფილოსოფია

VII. კანონის როლი საზოგადოებაში

VIII. ანარქიზმის მდგომარეობა თანამედროვე მეცნიერებაში

IX. ანარქისტული იდეალი

XIV. ანარქიზმის რამოდენიმე დასკვნა

XV. მოქმედების საშუალებები